طرح‌واره درمانی با زوجين يك راهنماى عملی براى اصلاح روابط

فهرست مطالب

مقدمه مترجم…………………………………………………………………………………………………………………… 10

طرح‌واره‌های درمانی با زوجین…………………………………………………………………………………………… 16

درباره نویسندگان……………………………………………………………………………………………………………… 19

پیشگفتار…………………………………………………………………………………………………………………………. 21

از همه ما……………………………………………………………………………………………………………………. 21

از دکتر كيارا سيمونه. دیفرانچسکو………………………………………………………………………………… 21

از دکتر ايچارد روديگر………………………………………………………………………………………………….. 23

از دکتر بروسا. استِوِنس………………………………………………………………………………………………… 23

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 24

درباره سایت مجله……………………………………………………………………………………………………….. 26

فصل 1: پیشنهاد طرح درمانی چیست؟……………………………………………………….. 27

چه چیزی پنهان است، چه چیزی دیده می‌شود…………………………………………………………………….. 27

گوش دادن به شواهد………………………………………………………………………………………………………… 27

درمان فراشناختی……………………………………………………………………………………………………………… 30

جفری یانگ و توسعه طرح‌واره درمانی………………………………………………………………………………… 30

مدل طرح‌واره…………………………………………………………………………………………………………………… 32

معرفی مدل……………………………………………………………………………………………………………………… 33

چالش‌های کار کردن با زوج‌ها……………………………………………………………………………………………. 36

ادبیات حرفه‌ای محدود……………………………………………………………………………………………………… 37

خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………. 42

فصل 2: قرارداد اولیه و مصاحبه اولیه………………………………………………………….. 43

مصاحبه اولیه……………………………………………………………………………………………………………………. 43

مسائلی که ارائه می‌شوند…………………………………………………………………………………………………… 45

انتظارات………………………………………………………………………………………………………………………….. 48

قرارداد درمانی………………………………………………………………………………………………………………….. 49

اول ایمنی………………………………………………………………………………………………………………………… 52

نگرانی‌های اضافی……………………………………………………………………………………………………………. 53

شروع با مداخله بحران………………………………………………………………………………………………………. 54

پایان دادن به اولین نشست………………………………………………………………………………………………… 55

آغاز کار با یکی از زوجین…………………………………………………………………………………………………… 57

چه تعداد درمانگر؟…………………………………………………………………………………………………………….. 58

ارتباط انفرادی یا ارتباط اشتراکی (زوج):………………………………………………………………………………. 60

خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………. 63

فصل 3: ارزیابی رابطه………………………………………………………………………………. 65

یک پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………….. 65

ژنوگرام……………………………………………………………………………………………………………………………. 66

چرا ژنوگرام؟……………………………………………………………………………………………………………………. 68

زندگینامه روابط………………………………………………………………………………………………………………… 70

مشخصات نمودار……………………………………………………………………………………………………………… 70

قطع ارتباط و رد کردن………………………………………………………………………………………………………. 72

استقلال ضعیف و عملکرد…………………………………………………………………………………………………. 73

محدودیت‌های مختل شده………………………………………………………………………………………………… 74

مراقبت و مهار بیش‌ازحد……………………………………………………………………………………………………. 75

طرح‌های اصلی و جبران……………………………………………………………………………………………………. 77

شیوه‌های مقابله با طرح‌واره……………………………………………………………………………………………….. 78

طرح­واره درمانی……………………………………………………………………………………………………………….. 80

خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………. 83

فصل 4: شناخت منشأ سبک‌های رابطه……………………………………………………….. 85

همکاری سالم و ناسالم……………………………………………………………………………………………………… 85

میراث سیاه………………………………………………………………………………………………………………………. 87

عشق بی‌قیدوشرط؟………………………………………………………………………………………………………….. 89

برخورد با گذشته………………………………………………………………………………………………………………. 90

نکته در مورد جذابیت:………………………………………………………………………………………………….. 92

«شیمی» مغز مرتبط با طرح‌واره…………………………………………………………………………………………. 93

چشم‌انداز طرح‌واره‌ای درهم‌تنیده………………………………………………………………………………………… 94

ترسیم موضوعات باهم دریک ذهنیت…………………………………………………………………………………. 96

اما چرا نظریه؟………………………………………………………………………………………………………………….. 98

خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………. 99

فصل 5: مبانی عملی مبتنی بر شواهد در زوج‌درمانی……………………………………. 101

مطالعه موردی: بیل و بتی………………………………………………………………………………………………… 101

تلاش‌های درمانی………………………………………………………………………………………………………….. 104

دسترسی به طیف کامل احساسات اصلی:………………………………………………………………………….. 107

یک بن‌بست؟………………………………………………………………………………………………………………… 110

افکار اضافی…………………………………………………………………………………………………………………… 112

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………. 113

فصل 6:‌طرح‌واره‌ها و ذهنیت‌ها…………………………………………………………………. 114

از طرح‌واره‌ها تا ذهنیت‌ها………………………………………………………………………………………………… 114

جزئیات مدل ذهنیت……………………………………………………………………………………………………….. 116

ذهنیت‌های کودک…………………………………………………………………………………………………………. 119

آسیب‌پذیری……………………………………………………………………………………………………………… 119

خشم……………………………………………………………………………………………………………………….. 120

عدم نظم و انضباط……………………………………………………………………………………………………. 120

ذهنیت‌های مقابله‌ای ناسازگار………………………………………………………………………………………….. 120

تسلیم………………………………………………………………………………………………………………………. 120

اجتناب……………………………………………………………………………………………………………………… 121

جبران خسارت………………………………………………………………………………………………………….. 121

ذهنیت پدر و مادر ناکارآمد……………………………………………………………………………………………….. 122

ذهنیت‌های سازگار یکپارچه…………………………………………………………………………………………….. 122

مفهوم ذهنیت کودک……………………………………………………………………………………………………… 128

ویژگی‌های کلی ذهنیت‌های نوزاد………………………………………………………………………………. 128

ارزیابی و کار با ذهنیت‌های نوزاد با زوج………………………………………………………………………. 133

یادداشتی در مورد درمان ذهنیت‌های نوزاد…………………………………………………………………… 135

برخی از جنبه‌های اضافی که با ذهنیت‌های کودک سروکار دارند………………………………………….. 140

چرخه ذهنیت در زوج‌ها…………………………………………………………………………………………………… 141

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………. 145

فصل 7: رویکرد طرح‌واره درمانی برای زوجین…………………………………………… 147

نکات عملی برای ساختن درمانی امن برای زوجین……………………………………………………………… 147

توجه متعادل داشته باشید به‌جای اینکه خنثی باقی بمانیم……………………………………………………. 149

فکر کردن در مورد زبان، تنظیم تن صدا و استفاده از کلمات…………………………………………………. 149

استفاده از خود افشاگری و خانواده سالم، مدل‌ها، قهرمانان، معنویت و مذهب…………………………. 151

تعادل در سطح فعال‌سازی……………………………………………………………………………………………….. 152

برخورد با فرار زوج‌ها از درمان………………………………………………………………………………………….. 154

کار کردن با افراد منفعل………………………………………………………………………………………………….. 156

افزایش مهارت‌های ارتباطی…………………………………………………………………………………………….. 158

آنچه طرح‌واره درمانی را به ارمغان میاورد فرآیند ارتباطات است……………………………………………. 161

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………. 162

فصل 8: کارت‌های ذهنیت نقشه‌برداری و ذهنیت چرخه برخورد……………………. 163

معرفی مدل ذهنیت ابعادی و پویا……………………………………………………………………………………… 163

نقشه ذهنیت………………………………………………………………………………………………………………….. 168

استفاده از کارت‌های چرخشی ذهنیت……………………………………………………………………………….. 179

مثال موارد گسترده…………………………………………………………………………………………………………. 182

مزایای استفاده از نقشه‌های ذهنیت………………………………………………………………………………….. 188

تیم و کارول: یک مثال گسترده دیگر………………………………………………………………………………… 190

پیشرفت نقشه‌برداری………………………………………………………………………………………………………. 197

نقشه راه………………………………………………………………………………………………………………………… 199

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………. 200

فصل 9: مداخلات در درمان زوجین…………………………………………………………… 201

نقش ذهنیت همدلی……………………………………………………………………………………………………….. 202

کار تصویری………………………………………………………………………………………………………………….. 202

شروع به تنظیم مجدد تصاویر………………………………………………………………………………………….. 203

استیضاح……………………………………………………………………………………………………………………….. 208

مراقبت از کودک……………………………………………………………………………………………………………. 210

ایمن‌سازی تصاویر برای افراد و زوج‌ها………………………………………………………………………………. 213

مطالعه موردی: مایکل و آماندا………………………………………………………………………………………….. 217

گفت‌وگوهای ذهنیت در صندلی‌های چندگانه…………………………………………………………………….. 221

برخورد با خشم………………………………………………………………………………………………………………. 230

کار با ذهنیت کودک تکانشی و نامنظم……………………………………………………………………………… 231

فیلم را برگردانید…………………………………………………………………………………………………………….. 233

شکستن الگوی رفتاری و تکالیف خانه………………………………………………………………………………. 234

نقش ذهن آگاهی…………………………………………………………………………………………………………… 237

یک برنامه‌ریزی طرح‌واره درمانی زوجی:…………………………………………………………………………… 241

نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………………. 243

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………. 244

فصل 10: مشکلات مشترک در زوج‌درمانی شامل خیانت‌‌‌‌، بخشش و خشونت… 245

خیانت…………………………………………………………………………………………………………………………… 245

یک نشانه………………………………………………………………………………………………………………… 246

ماهیت خیانت…………………………………………………………………………………………………………… 247

اجتناب از درگیر شدن در خیانت…………………………………………………………………………………. 249

عامل اجتناب از صمیمیت…………………………………………………………………………………………… 250

عامل اعتیاد جنسی……………………………………………………………………………………………………. 251

عامل آشیانه خالی……………………………………………………………………………………………………… 255

عامل بیرون از خانه…………………………………………………………………………………………………… 256

عامل همجنسگرایی………………………………………………………………………………………………….. 257

طرح‌واره درمانی درباره خیانت…………………………………………………………………………………….. 258

کار ذهنیت با خیانت………………………………………………………………………………………………….. 259

قوانین اساسی…………………………………………………………………………………………………………… 263

چه زمانی می‌بخشید………………………………………………………………………………………………….. 264

التیام‌بخشی خیانت با تشریفات…………………………………………………………………………………… 267

دلیل………………………………………………………………………………………………………………………… 267

خلاصه بخش خیانت…………………………………………………………………………………………………. 269

آماده شدن برای ازدواج یا یک رابطه متعهد……………………………………………………………………….. 269

خشونت خانگی………………………………………………………………………………………………………………. 270

مشکلات مرتبط با سوءمصرف مواد………………………………………………………………………………….. 276

بازگشت به زوج‌درمانی……………………………………………………………………………………………………. 280

مقاومت یکی از طرفین……………………………………………………………………………………………………. 282

اختلال شخصیتی…………………………………………………………………………………………………………… 284

جدایی و طلاق………………………………………………………………………………………………………………. 287

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………. 293

فصل 11: تمایز نیازها از خواسته‌ها و چالش تلفیق (یکپارچگی)……………………. 295

نیازها……………………………………………………………………………………………………………………………. 295

تفاوت بین نیازها و خواسته‌ها…………………………………………………………………………………………… 296

کاربرد عملی………………………………………………………………………………………………………………….. 301

مزایای تمایز نیازها و خواسته‌ها………………………………………………………………………………………… 306

تمرینی برای تمرکز روی نیازهای برآورده نشده…………………………………………………………………. 306

آوردن همه این‌ها باهم……………………………………………………………………………………………………. 311

ارتباط مجدد کودکان آسیب‌پذیر……………………………………………………………………………………….. 316

لحن صدا………………………………………………………………………………………………………………………. 320

آماده‌سازی برای خاتمه درمان………………………………………………………………………………………….. 322

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………. 325

فصل 12: ساختن رابطه دوستانه، ساختن یک بزرگسال سالم……………………… 327

پرداختن به یک رابطه……………………………………………………………………………………………………… 327

برقراری ارتباط به‌عنوان بزرگسال سالم……………………………………………………………………………… 330

مثبت‌‌ها را بسازید……………………………………………………………………………………………………………. 330

ساختمان اعتماد خارج از جلسه…………………………………………………………………………………………. 333

رابطه جنسی………………………………………………………………………………………………………………….. 334

طرح‌واره‌‌ها و ذهنیت‌ها در سکس‌تراپی……………………………………………………………………………… 335

تقویت بزرگسال سالم……………………………………………………………………………………………………… 339

ارزش‌‌هایی به‌عنوان تقویت بزرگسال سالم…………………………………………………………………………. 340

کودک شاد و خوب…………………………………………………………………………………………………………. 341

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………. 344

پیوست A……………………………………………………………………………………………… 345

خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………. 353

پیوست B……………………………………………………………………………………………… 355

پرسشنامه تله‌های زندگی……………………………………………………………………….. 355

پرسشنامه طرح‌واره رهاشدگی یانگ…………………………………………………………………………………. 361

پرسشنامه طرح‌واره بی‌اعتمادی/بدرفتاری یانگ…………………………………………………………………. 363

پرسشنامه طرح‌واره نقص/شرم یانگ………………………………………………………………………………… 365

پرسشنامه طرح‌واره اطاعت یانگ……………………………………………………………………………………… 367

پرسشنامه طرح‌واره محرومیت هیجانی یانگ…………………………………………………………………….. 369

واژه طرح‌واره از اواخر قرن بیستم مطرح شد. طرح‌واره‌ها به­عنوان یکی از بنیادین­ترین مؤلفه‌های اندیشه هستند، آن‌ها در قالب نوعی چهارچوب ذهنی به ما این امکان را می‌دهند که مقادیر زیادی از اطلاعات را سامان­دهی کنیم. آن‌ها اغلب مانند فیلتر عمل می‌کنند، یعنی ما اطلاعاتی را که با طرح‌واره ما هم­خوان هستند را موردتوجه قرار می‌دهیم و اطلاعات دیگر را فقط درصورتی‌که خیلی پررنگ باشند، به کانون توجهمان منتقل می‌کنیم. در واقع طرح‌واره مانند یک بسته در حافظه است که محتوای آن را آموزه­های فرد در طول زمان شکل می‌دهد و این بسته حافظه‌ای مانند یک فیلتر بر سر راه اطلاعات ورودی به حافظه و همچنین اطلاعات موجود در حافظه عمل کرده و شکل‌گیری معانی جدید را در ذهن ممکن می‌سازد. زمانی که ما سعی می‌کنیم در یک‌زمان اطلاعات زیادی را پردازش کنیم، از طرح‌واره‌ها استفاده می‌کنیم چراکه آن‌ها به ما کمک می‌کنند با حداقل تلاش، حداکثر اطلاعات را پردازش کنیم. بر این اساس می‌توان گفت، طرح‌واره‌ها مانند یک شمشیر دو لبه هم سودمند هستند و هم زیان‌هایی دارند، زیرا ازیک‌طرف موجب صرفه‌جویی شناختی ما می‌شوند و از سوی دیگر موجب تحریف فهم ما از دنیا می‌گردند.

طرح‌واره‌ها در برابر تغییر مقاوم‌اند زیرا آن‌ها خودکام بخش می‌باشند، یعنی اتفاقات را طوری پیش می‌برند تا مهر تأییدی بر طرح‌واره شوند که به این موضوع، اثر روزنتال گفته می‌شود. این خودکام بخشی از تلاش عمدی فرد، برای تأیید طرح‌واره‌هایش ناشی نمی‌شود، بلکه برعکس، حتی زمانی که فرد تلاش می‌کند به انتظارات پیشین خود اجازه ندهد رفتارش را شکل دهند، صورت می‌گیرد. طرح‌واره‌ها توسط سه مکانیسم تحریف‌های شناختی، الگوهای خود آسیب‌رسان و سبک مقابله‌ای ادامه پیدا می‌کنند. در تحریف­های شناختی، فرد محیط را طوری تعبیر می‌کند که بتواند طرح‌واره را تقویت کند، یعنی تنها اطلاعاتی را از محیط می‌گیرد که با طرح‌واره­اش هماهنگ است. در الگوهای خود آسیب‌رسان فرد خود را در موقعیت‌ها و روابطی قرار می‌دهد که باعث تداوم طرح‌واره­اش می‌شود. در سبک مقابله­ای ناسازگار هم فرد در برابر طرح‌واره­اش رفتاری را برمی‌گزیند که موجب ادامه پیدا کردن آن می‌گردد.

در روند پدیداری طرح‌واره­ها، عواملی مثل بنیادهای زیستی فرد، عوامل مربوط به محیط تربیتی او مثل خانواده و خلق‌وخوی هیجانی تأثیر می‌گذارند. بر این اساس می‌توان گفت هر کودکی از زمان تولد، خلق‌وخوی منحصربه‌فرد خود را دارد که ترکیب این خلق و خو با محیط اجتماعی او بر شکل­گیری طرح‌واره­ها اثرگذار است. لذا باید به این موضوع توجه کرد که برخی کودکان، تحریک­پذیر، برخی خجالتی و برخی دیگر پرخاشگرند، به همین شکل، خلق‌وخوی هیجانی کودک در تعامل با رویدادهای دوارن کودکی سبب شکل­گیری طرح‌واره می‌شود و این خلق‌وخوی متفاوت، می‌تواند شرایط گوناگونی برای کودکان ایجاد کند.

بک (1990) برخی از این طرح‌واره‌ها را به‌عنوان طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه مطرح کرد که آن‌ها شامل فقدان، شکست و موردعلاقه نبودن می‌باشند و عقیده داشت این طرح‌واره‌ها در سال‌های اولیه کودکی به وجود می‌آیند. در همین راستا، یانگ (1999) فرض کرد برخی از طرح‌واره‌ها به­ویژه آن‌هایی که در دوران اولیه زندگی به علت تجربه‌های ناخوشایند کودکی شکل می‌گیرند، ممکن است هسته مرکزی اختلالات شخصیت و تعارضات بین فردی را تشکیل دهند. به نظر می‌رسد که منشأ طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، پنج نیاز بنیادین در انسان باشد که باید برآورده شوند تا ناکامی در برآورده شدن این نیازها در فرد، موجب شکل­گیری طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه نشود؛ این پنج نیاز عبارت­اند از 1) دلبستگی ایمن به دیگران، 2) استقلال، 3) بیان آزادانه نیازها، 4) خودانگیختگی و   5) محدودیت­های واقع­بینانه. طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، الگوهای هیجانی و شناختی                خود آسیب­رسانی هستند که در سال‌های اولیه زندگی شکل‌گرفته‌اند و در طول زندگی تکرار می‌شوند، بنابراین رفتار فرد جزئی از طرح‌واره نیست، بلکه رفتار در پاسخ به طرح‌واره به وجود می­آید. به این رفتارها که جزئی از طرح‌واره‌ها نیستند ولی توسط طرح‌واره‌ها برانگیخته می‌شوند، اصطلاحاً راهبردهای مقابله­ای گفته می‌شود، بااین‌حال فرد از راهبردهای شناختی هیجانی نیز برای مقابله با طرح‌واره‌ها استفاده می‌کند. این سه راهبرد عبارت­اند از 1) جبران افراطی، 2) اجتناب و 3) تسلیم. اینکه فرد چه نوع شیوه مقابله­ای را برگزیند، بر اساس سرشت فرد و سرمشق گیری تعیین می‌شود.

راهبرد مقابله‌ای جبران افراطی به این موضوع اشاره دارد که فرد ممکن است به‌صورت جبرانی و ناسازگار به مقابله با طرح‌واره­اش بپردازد و درعین‌حال ترس و اضطراب فراوانی را تجربه کند. راهبرد مقابله‌ای دیگر اجتناب می‌باشد که به فرد از موقعیت­هایی که در آن طرح‌واره­اش فعال می‌گردد، اجتناب می‌کند. راهبرد مقابله­ای تسلیم به این شکل است که فرد تسلیم طرح‌واره­اش می‌شود و تجربه موقعیت‌هایی که مخالف طرح‌واره­اش را به او نشان می‌دهند اجتناب می‌کند و اکثر رفتارهای فرد مبتنی بر طرح‌واره می‌شود.

طرح‌واره‌ها، الگوها یا درون‌مایه‌های فراگیر و عمیقی هستند که همگی آن‌ها مخل زندگی فرد هستند، چراکه آن‌ها بازنمایی دقیق از محیط پیرامون ایجاد می‌کنند. این طرح‌واره‌های ناسازگار موجب سوگیری در تفسیرهای ما از رویدادها، تعارضات و رفتارهای طرف مقابل می‌شود و این سوگیری‌ها در آسیب­شناسی بین فردی به‌صورت سوءتفاهم، تعارض، عدم ابراز هیجان، گمانه­های نادرست و چشم‌داشت‌های غیرواقع­بینانه، خود را نشان می‌دهد. طرح‌واره­های ناسازگار اولیه دارای ابعاد مختلفی هستند، به این معنی که ازنظر شدت و فعالیت متفاوت هستند، پس هرچقدر که آن‌ها شدید­تر باشند در موقعیت‌های بیشتری فعال می‌شوند. در این رابطه نقش طرح‌واره‌ها در تعارضات زوجی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌شود به این معنا که با افزایش مقادیر طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در بین افراد میزان تعارضات زناشویی آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.

مفروض است که هریک از زوجین با کوله باری از طرح‌واره­های ناسازگار، پای به زندگی مشترک می‌گذارند که باعث افزایش تعارضات زناشویی خواهد شد. برای مثال می‌توان به حوزه جدایی و طرد اشاره کرد که افراد دارای این حوزه نمی‌توانند در زندگی مشترک دل­بستگی ایمن با همسر خود برقرار کنند و عدم دل­بستگی زوجین می‌تواند موجب افزایش تعارضات بین آن‌ها گردد. این افراد از رابطه صمیمانه اجتناب می‌کنند زیرا با ترس از اینکه روزی همسرش او را ترک خواهد کرد و همچنین از بی­اعتمادی نسبت به دریافت محبت در ارتباط با همسر زندگی کرده و به همین دلیل در زندگی مشترک رنج می‌برند، همین امر مانع لذت بردن افراد از زندگی مشترک شده و میزان تعارضات زناشویی را افزایش می‌دهد. زوجین دارای این طرح‌واره همواره به ارضا نشدن نیازهای عاطفی خود معترض هستند و از عدم‌حمایت کافی از سوی همسر خود احساس نارضایتی دارند و این معضل را به دلیل بی‌کفایتی و بی‌ارزش خود در زندگی معرفی می‌کنند؛ همین امر موجب ایجاد احساس شرم در زوجین شده و موجب ایجاد حس ناامنی در حضور همسر خواهد شد. چنین احساسی فرد را نسبت به همسرش و ایجاد ارتباط عاطفی با او دچار مشکل می‌کند و مانع از تعلق‌خاطر زوجین نسبت به هم شده و برافزایش تعارضات در زندگی مشترک دامن می‌زند ازجمله دیگر حوزه‌های طرح‌واره ناسازگار اولیه که در افزایش تعارضات زناشویی دخیل است می‌توان به حوزه خودگردانی و عملکرد مختل اشاره کرد، این افراد هرچند وارد زندگی جدیدی شده‌اند و نیاز به استقلال فکری و عملی دارند اما در انجام امور محوله خود (مراقبت از دیگران، قضاوت، تصمیم‌گیری صحیح) دچار مشکل هستند و به‌تنهایی در انجام این مسئولیت‌ها موفق نیستند و حس نیاز به والدین زندگی و استقلال آن‌ها را مختل کرده است. تعارضات زماني بالا می‌گیرد كه درجات مختلف اســتقلال يا وابستگي زوج‌ها به يكديگر جهت همكاري و تصمیم‌گیری موردنیاز باشــد. زوجین دارای این طرح‌واره وابستگی عاطفی شدیدی دارند که موجب ایجاد حس بی‌هویتی در فرد شده و به‌جای دنبال کردن هدف در زندگی مشترک دچار شک و تردید هستند. تمامی این عوامل باعث ایجاد شکست و یا احساس شکست در فرد شده است و چنین افرادی خود را بی‌کفایت می‌دانند، این امر موجب بی‌ثباتی در زندگی مشترک شده و در افزایش تعارضات زناشویی مؤثر است. از دیگر   طرح‌واره­ها در ایجاد تعارضات موجود در زندگی زناشویی، می‌توان به حس برتری‌جویی در روابط اشاره کرد؛ این افراد بدون توجه به دیگران تنها به خواسته‌های خود می‌اندیشند و توقعات و انتظارات خود را لازم‌الاجرا می‌دانند، بدین منظور رفتارهای دیگران را کنترل می‌کند. عدم توجه به دیگران و خودخواهی موجب بروز رفتار مقابله‌ای از یکی از طرفین زندگی و ایجاد تعارضات زناشویی می‌شود. به‌طورکلی طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه به دلیل ارضا نشدن نیازهای هیجانی اساسی دوران کودکی به وجود می‌آیند و موجب برانگیخته ‌شدن هیجاناتی مانند خشم، اضطراب و افسردگی می‌شود که هریک از این هیجانات به‌طور مستقیم بر تعارضات زناشویی دامن می‌زند؛ بنابراین، محروميت اوليه در دوران کودکی، موجب شکل‌گیری طرح‌واره‌هایی می‌شود که در سير زندگی بعدي تداوم‌یافته و منجر به روابط بین فردی ناکارآمد و درنهایت تعارض زناشویی می‌شود. بدین ترتیب می‌توانیم به انواع روابط بین طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و تعارضات زناشویی اشاره کرد که در زیر خلاصه‌ای از این‌ روابط و نتایج آن آمده است.

این کتاب توسط كيارا سيمونه. دیفرانچسکو، ايچارد روديگر، بروسا. استِوِنس نوشته‌شده است و شامل 12 فصل (فصل اول: پیشنهاد طرح درمانی چیست؟ فصل دوم: قرارداد اولیه و مصاحبه اولیه، فصل سوم: ارزیابی رابطه، فصل چهارم: شناخت منشأ سبک‌های رابطه، فصل پنجم: مبانی عملی مبتنی بر شواهد در زوج‌درمانی، فصل ششم: طرح‌واره‌‌ها و ذهنیت‌ها، فصل هفتم: رویکرد طرح‌واره درمانی بر زوجین، فصل هشتم: کارت‌های ذهنیت نقشه­ برداری و ذهنیت چرخه برخورد، فصل نهم: مداخلات و درمان زوجین، فصل دهم: مشکلات مشترک در زوج‌درمانی شامل خیانت، بخشش و خشونت، فصل یازدهم: تمایز نیازها از خواسته‌ها و چالش تلفیق و فصل دوازدهم: ساختن رابطه دوستانه، ساختن یک بزرگ­سال سالم) می­باشد؛ که با همکاری دانشجویان محترم دکتری رشته روانشناسی عمومی خانم پندار جاهدعطاییان، خانم رقیه حاجی­ رستملو و آقای حسین ‌علی­دوستی با این‌جانب ترجمه و با الحاقاتی در 3 بخش (پرسشنامه‌های تله‌های زندگی، پرسشنامه طرح‌واره یانگ، پرسشنامه چندوجهی سرگذشت زندگی) تقدیم می‌شود.